رشته حقوق محبوب‌ترین و پرطرفدارترین شاخه علوم انسانی بوده که هر ساله افراد زیادی به این حوزه وارد شده و به امید تبدیل شدن به حقوق‌دانی موفق، در آزمون‌های تحصیلی و شغلی این شاخه شرکت می‌کنند. کاربرد علم حقوق در زندگی روزمره افراد جوامع اهمیت بالایی دارد و به همین دلیل نیز میزان بالای تقاضا برای ورود به این شاخه تحصیلی طبیعی است. اما با توجه به محبوبیت بالای رشته حقوق و تقاضای زیاد برای ورود به این حوزه، مشکلاتی از قبیل محدودیت در پذیرش و … اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
در این مقاله به تعریف علم حقوق، معرفی رشته حقوق و سوالاتی پیرامون این مباحث پرداخته شده است؛ تا انتها همراه ما باشید.
حقوق چیست؟
برای معرفی رشته حقوق، ابتدا لازم است که بدانیم حقوق چیست؟ حقوق قواعد و قوانینی است که دولت به‌منظور تعیین و تنظیم رفتارها و برقراری نظم اجتماعی ایجاد و اعمال می‌نماید. علم حقوق، دانش تحلیل و سیر تحول قواعد حقوقی است. حقوق از روش‌های مختلفی از قبیل وضع یا نسخ قانون توسط قوه مقننه (قوه قانون‌گذاری در کشور ما مجلس شورای اسلامی)، صدور آیین‌نامه و بخشنامه‌های دولتی در قوه مجریه (دولت) و تصمیمات قضایی الزام‌آور در قوه قضاییه (یا دادگستری که به نام‌های عدلیه یا عدالتخانه نیز خوانده می‌شده) ایجاد میشود.
تقسیم بندی علم حقوق
به‌طور کلی علم حقوق از نظر روابط به دو بخش کلی حقوق عمومی و حقوق خصوصی تقسیم میشود. حقوق خصوصی حقوقی است حاکم بر روابط افراد با یکدیگر و در حقوق عمومی به روابط دولت با افراد جامعه پرداخته میشود. اصلی‌ترین شاخه حقوق خصوصی، حقوق مدنی است که به بررسی و تنظیم روابط فی‌مابین افراد جامعه فارغ از عنوان و موقعیت اجتماعی آنها مربوط میشود. همچنین حقوق عمومی نیز شامل مواردی مثل حقوق جزا، حقوق اساسی و … میباشد.
در صورت تمایل می‌توانید حقوق اساسی را نیز از طریق آموزش حقوق اساسی یاد بگیرید.
حقوق تجارت، حقوق مالکیت فکری و حقوق خانواده از دیگر شاخه‌های پر اهمیت علم حقوق خصوصی هستند. البته در تقسیم بندی‌های جدید، شاخه‌های دیگری از جمله حقوق بیمار، حقوق معادن و حقوق فلزات نیز ایجاد شده‌اند.
تقسیم‌بندی دیگری که در علم حقوق وجود دارد، تقسیم بندی علم حقوق از منظر قلمرو اجرایی است. علم حقوق از نظر قلمرو اجرایی، به دو بخش حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل تقسیم میشود که حقوق داخلی مربوط به روابطی است که در آن هیچ عامل خارجی وجود نداشته و نقشی ندارد؛ مثلاً چنانچه معامله‌ای در ایران بین دو ایرانی بر سر دارایی در ایران انجام شود، بر معامله شکل گرفته حقوق داخلی ایران حاکم است. حقوق بین‌الملل نیز مجموعه قواعد و اصولی است که دولت‌ها در روابط با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌دهند.
بازار کار و درآمد رشته حقوق
وضعیت بازار کار در رشته حقوق را نمیتوان بهصورت مشخصی تعیین کرد چرا که به عوامل مختلفی بستگی دارد.
مثل اکثر مشاغل دیگر در زندگی امروز ما، پیدا کردن شغل برای فارغ التحصیلان رشته حقوق نیز بسیار به میزان تحصیلات، توانایی فردی، تخصص و علم شخص بستگی دارد. مهم‌ترین و پرطرفدارترین شغل در زمینه حقوق، وکالت میباشد که هر ساله تعداد خیلی زیادی متقاضی پروانه وکالت، در آزمون وکالت شرکت می‌کنند. در صورت قبولی در آزمون وکالت نیز باید دو سال در یک دفتر وکالت به کارآموزی بپردازند.
در مورد درآمد رشته حقوق نیز نمیتوان با قطعیت گفت که حقوقدانان به چه میزان درامدی دست خواهند یافت.
درآمد یک حقوقدان بسته به میزان توانایی و تحصیلات و حوزه کاری متفاوت است. بهعنوان مثال در حوزه وکالت، درآمد یک وکیل، به میزان شهرت، شهر وکالت، سوابق و تخصص او بستگی دارد. اما بهصورت کلی معمولاً در حوزههای وکالت ملکی و وکالت طلاق درآمد بالایی عاید وکلا میشود.
حوزههای کاری وکالت، قضاوت، داور حل اختلاف، کارشناس حقوقی قضایی، قاضی مراجع اداری، دستیار حقوقی، منشی دادگاه و کارشناس رسمی دادگستری مشاغل این رشته تحصیلی می‌باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار کار و درامد رشته حقوق، مقاله مشاغل رشته حقوق را بخوانید.
معرفی رشته حقوق برای تحصیل
برای تحصیل در رشته حقوق باید گفت که این رشته یکی از محبوب‌ترین رشتههای داوطلبان گروه علوم انسانی است.
رتبه‌های برتر کنکور سراسری در گرایش علوم انسانی رشته حقوق را به عنوان اولین رشته جهت ادامه تحصیل انتخاب می‌نمایند. دانشجویان و علاقه‌مندان به این رشته باید از جسارت، قدرت استدلال و تحلیل، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب و کافی برخوردار باشند.
این مقاله را نیز بخوانید: حقوق جزا چیست؟
علم حقوق با جامعه شناسی، روان‌شنانسی و علوم فلسفی آمیخته بوده و یک حقوقدان مطلع باید از این علوم آگاهی کافی داشته باشد. همچنین یک دانشجوی حقوق برای اینکه در رشته خود موفق گردد، لازم است که به زبان و ادبیات فارسی و فلسفه و منطق مسلط باشد، چون منطق حقوق در ضمن اینکه شباهتهای زیادی به منطق ریاضی دارد، یک منطق اقناعی و خطایی میباشد.
دروس کارشناسی حقوق
مثل هر رشته تحصیلی دیگری، این رشته تحصیلی نیز مجموعه‌ای از دروس عمومی، پایه، تخصصی و اختیاری را در خود دارد؛ در مجموع دانشجویان مقطع کارشناسی رشته حقوق باید 140 واحد درسی را بگذرانند که بخش‌بندی این تعداد واحد در زیر ذکر شده است:
- 22 واحد درس عمومی
- 21 واحد درس پایه
- 87 واحد درس اختصاصی
- 10 واحد درس اختیاری
دانلود چارت کارشناسی رشته حقوق
با تکمیل فرم زیر چارت درسی دوره کارشناسی رشته حقوق (لیست دروس، تعداد واحد و وضعیت پیشنیازی دروس) را دانلود کنید.
بعد از لیسانس حقوق چه کنیم؟
پس از فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی حقوق، انتخاب‌های مختلفی پیش‌روی علاقه‌مندان حقوق میباشد که متناسب با علاقه‌مندی و استعداد خود، میتوانند به هر یک از این زمینه‌ها ورود کنند. فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی حقوق میتوانند در آزمون‌های مختلف رشته حقوق از قبیل کنکور کارشناسی ارشد حقوق، آزمون وکالت، آزمون قضاوت، آزمون مرکز وکلا و آزمون سردفتری اسناد رسمی شرکت کنند که در اکثر این آزمون‌ها داشتن مدرک کارشناسی حقوق شرط الزامی برای ورود به آزمون است.
کارشناسی ارشد حقوق
پس از کسب مدرک کارشناسی حقوق، می‌توانید این رشته تحصیلی را در مقطع کارشناسی ارشد ادامه دهید؛ رشته حقوق در مقطع کارشناسی ارشد دارای 30 گرایش میباشد که عبارتاند از:
حقوق خصوصی، حقوق بین‌الملل، حقوق جزا و جرم شناسی، حقوق عمومی، حقوق بشر، حقوق مالکیت فکری، حقوق محیط زیست، حقوق اقتصادی، حقوق تجارت بین‌الملل، حقوق و معارف اسلامی، حقوق تجاری اقتصادی بین‌المللی، حقوق ارتباطات، حقوق سردفتری، حقوق ثبت اسناد و املاک، حقوق حمل و نقل، فقه و حقوق اسلامی، فقه و حقوق خصوصی، حقوق کیفری اطفال و نوجوانان، مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی، فقه و حقوق جزا، مدیریت نظارت و بازرسی، مدیریت دادگستری، حقوق دادرسی اداری، حقوق هنری و ادبی، حقوق خانواده، حقوق شرکت های تجاری، حقوق هوایی، حقوق پزشکی و فقه و حقوق اقتصادی
جهت مشاهده راهنمای جامع کارشناسی ارشد حقوق کلیک کنید.
وضعیت بازار کار برای فارغ التحصیلان حقوق در مقطع کارشناسی ارشد، به ترتیب گرایش‌های ذکر شده در بالا است.
آزمون وکالت چیست
آزمون وکالت یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌های دانشجویان حقوقی میباشد که به علت همین محبوبیت بالا، هر ساله متقاضیان فراوانی در این آزمون به قصد دریافت پروانه وکالت شرکت می‌کنند. آزمون وکالت هر ساله از طریق دو نهاد کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلای قوه قضائیه برگزار میشود.
دریافت پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری دارای مزیت‌هایی نسبت به مرکز وکلای قوه قضائیه است که باعث میشود، تمایل افراد به دریافت پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری بیشتر باشد. این مزیت‌ها عبارتاند از تفاوت در تعرفه ابطال حق تمبر، امکانات رفاهی از قبیل صندوق بیمه تعاون بازنشستگی، کمیسیون‌های رفاهی، علمی، ورزشی و … ،حق رأی‌گیری سمینار ، تعداد بیشتر کانون وکلا در سطح کشور و حق‌الوکاله بیشتر.
این مقاله را نیز بخوانید: تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا چیست؟
برای شرکت در آزمون وکالت داشتن مدرک کارشناسی حقوق الزامی بوده و حتی اگر شخص دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق اما بدون مدرک کارشناسی حقوق باشد، نمی‌تواند در آزمون وکالت شرکت کند.
در صورت پذیرفته شدن شخص در آزمون وکالت، متقاضی باید به مدت دو سال در یک دفتر وکالت به کارآموزی بپردازد.
چنانچه تصمیم به شرکت در آزمون وکالت 1404 دارید، بهتر است از بسته های آموزشی آمادگی آزمون وکالت 1404 در کنار آزمون آزمایشی وکالت و مشاوره و برنامه ریزی آزمون وکالت بهره ببرید تا با زمان‌بندی صحیح و مطالعه منابع صحیح، بتوانید رتبه خوبی کسب کنید.
جمع بندی
ما در این مقاله ضمن تعریف علم حقوق، به معرفی رشته حقوق، بازار کار رشته حقوق، درآمد رشته حقوق و مسیرهایی که برای ادامه تحصیل و اشتغال پیش‌روی علاقه‌مندان این حوزه محبوب است پرداختیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد؛ در صورتی که سوالی در خصوص این مقاله دارید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول درباره رشته تحصیلی حقوق
درامد رشته حقوق چقدر است؟
در مورد درآمد رشته حقوق نمیتوان با قطعیت گفت که یک حقوقدان به چه میزان درآمدی دست خواهد یافت.اما بهصورت کلی درآمد حقوقدانان بستگی به میزان توانایی و تحصیلات و حوزه کاری دارد. بهعنوان مثال در حوزه وکالت، درآمد یک وکیل، تحت تأثیر مواردی مثل میزان شهرت، شهر وکالت، سوابق و تخصص او است. معمولاً در حوزههای وکالت ملکی و وکالت طلاق درآمد بالایی عاید وکلا میشود.
شاخه های رشته حقوق چیست؟
علم حقوق از نظر روابط به دو بخش کلی حقوق عمومی و حقوق خصوصی و از نظر قلمرو اجرایی به دو بخش حقوق داخلی و حقوق بین الملل تقسیم میشود.برای تحصیل در رشته حقوق، ابتدا پس از شرکت در کنکور علوم انسانی و انتخاب رشته حقوق، می‌توانید لیسانس این رشته را کسب کرده و پس از دریافت لیسانس نیز، می‌توانید در آزمون وکالت و قضاوت، آزمون سر دفتری اسناد رسمی و آزمون کارشناسی ارشد حقوق که دارای چندین گرایش است شرکت کنید.
شغل های رشته حقوق چیست؟
حوزههای کاری وکالت، قضاوت، داور حل اختلاف، کارشناس حقوقی قضایی، قاضی مراجع اداری،دستیار حقوقی، منشی دادگاه و کارشناس رسمی دادگستری مشاغل این رشته تحصیلی می باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار کار، مقاله مشاغل رشته حقوق را بخوانید.
برای آزمون حقوقی از چه آموزشی استفاده کنم؟
مطالعه شرح دروس حقوقی خیلی مفید است اما کافی نیست.موسساتی هستند که آموزش‌های حقوقی ارائه می‌کنند.آموزش‌های ویدیویی یا آنلاین. مزیت این نوع آموزش‌ها این است که اساتید مطالب رو کاملاً جمع‌بندی شده و حتی همراه با نکته و تست مناسب آزمون‌ها در اختیار مخاطب قرار می‌دهند که باعث صرفه‌جویی در زمان هم میشود.
آیا رشته حقوق سخت است؟
نمیتوان رشته حقوق را رشته تحصیلی سخت دانست اما حجم مطالب در رشته حقوق وسیع بوده و لازمه موفقیت در این رشته، تسلط به قوانین و دروس حجیم آن است.
آیا رشته حقوق بازار کار دارد؟
✔ فارغ التحصیلان رشته حقوق میتوانند در حوزههای مختلفی مشغول به کار و درآمدزایی شوند؛ حوزههای کاری برتر رشته حقوق عبارتاند از وکالت، قضاوت و سردفتری؛ چنانچه فرد تسلط خوبی نسبت به دروس و قوانین حقوق داشته باشد شانس بالایی برای موفقیت در این حوزههای کاری خواهد داشت.
آیا رشته حقوق بدون کنکور است؟
✔ پذیرش بدون کنکور در رشته حقوق امکانپذیر است؛ البته بستگی به دانشگاه هدف، مقطع تحصیلی و سطح علمی متقاضی دارد، بهعنوان مثال در دانشگاههای روزانه در مقطع کارشناسی امکان ثبت نام بدون کنکور وجود ندارد و در مقاطع بالاتر این امکان برای استعدادهای درخشان امکانپذیر است؛ همچنین دانشگاه علمی کاربردی فقط مقاطع کاردانی و کارشناسی حقوق را ارائه میکند و تنها در این مقاطع امکان ثبت نام بدون کنکور وجود دارد.
آیا رشته حقوق در کارشناسی پایان نامه دارد؟
✔ رشته حقوق در مقطع کارشناسی پایاننامه ندارد اما فعالیت عملی تحت عنوان کار تحقیقی دارد. رشته حقوق در مقاطع بالاتر دارای درس پایاننامه است.
آیا رشته حقوق واحد عملی دارد؟
✔ رشته حقوق در مقطع کارشناسی فعالیت عملی تحت عنوان کار تحقیقی دارد اما در مقاطع بالاتر دارای واحد عملی و پایاننامه است.
آیا رشته حقوق ریاضی دارد؟
❌ کنکور رشته حقوق دارای سوالاتی از درس ریاضی میباشد اما در واحدهای درسی رشته حقوق درس ریاضی وجود ندارد.
چگونه در رشته حقوق درس بخوانیم
برای مطالعه صحیح در رشته حقوق باید گام‌های صحیح بردارید؛ در ابتدا باید منابع مطالعاتی مناسبی انتخاب کنید، سپس برنامه‌ریزی صحیح برای مطالعه داشته باشید و در نهایت باید با مهارت‌های کلیدی مطالعه مثل تکنیک‌های تقویت حافظه و خلاصه‌سازی متون آشنایی داشته باشید. برای بهبود مهارت‌ها و داشتن برنامه دقیق، می‌توانید از خدمات مشاوره تحصیلی و برنامه‌ریزی برای آزمون وکالت و دیگر آزمون‌های حقوقی بهره ببرید.
چگونه رشته حقوق دانشگاه تهران قبول شویم
رشته حقوق بالاترین رشته علوم انسانی و دانشکده حقوق دانشگاه تهران نیز بهترین دانشکده حقوق ایران است که معمولاً نفرات برتر رشته علوم انسانی در کنکور سراسری، این رشته و این دانشگاه را انتخاب می‌کنند.معمولاً برای تحصیل در این دانشگاه باید رتبه داوطلب،بیشتر از دو رقمی نباشد و برای این منظور، داوطلب باید درصد بسیار بالایی در دروس عربی، ادبیات فارسی و فلسفه و منطق کسب نماید.
چگونه در رشته حقوق استاد دانشگاه شویم
برای رسیدن به کرسی استادی دانشگاه در رشته حقوق،باید مدرک دکتری حقوق را ترجیحاً از یک دانشگاه معتبر و مطرح اخذ و در مصاحبه هیأت علمی دانشگاه‌ها شرکت کنید. داشتن کتاب و مقاله در موفقیت بسیار حائز اهمیت است. تدریس بهصورت استاد مدعو بدون استخدام شدن در دانشگاه، بسیار آسان‌تر است و در صورت داشتن مدرک دکتری، معمولاً بدون مصاحبه انجام میشود.
چگونه در رشته حقوق بورسیه شویم
در حال حاضر به‌جز دانشگاه علوم قضایی، هیچ دانشگاهی در رشته حقوق، بورسیه ندارد؛ بورسیه دانشگاه علوم قضایی نیز، برای تصدی منصب قضا و بعد از اخذ تعهد خدمت میباشد. تعهد خدمت برای کسانی که کارت پایان خدمت یا معافیت دارند، پنج سال و برای مشمولین، ده سال است.
چگونه در رشته حقوق موفق شویم
رشته حقوق رشته‌ای مربوط به نقاط حساس زندگی اجتماعی است؛ یعنی تلاقی روحی و مالی و جانی و اخلاقی انسانها. می‌توان گفت روح حقوق، قانون است و ارتباط مداوم دانشجوی حقوق با کتاب قانون لازمه زندگی علمی اوست. دانشجوی بدون قانون مانند رزمنده بدون اسلحه است. متاسفانه در بسیاری از دانشگاه‌ها به لحاظ نحوه تدریس، دانشجویان گاهاً تا پایان دوره کارشناسی هنوز کتب قوانین را تهیه نکرده‌اند و فقط زمانی به اهمیت رجوع به قانون پی می‌برند که در پشت دروازه آزمون‌های شغلی مانند قضاوت و وکالت قرار می‌گیرند. پس رکن اصلی موفقیت در رشته حقوق انس با متن قوانین است. بعد از آن مطالعه کتب مرجع، یعنی کتب اصلی حقوق که نوشته اساتید مسلم رشته حقوق است که در این قسمت باید توجه کرد که قبل از خواندن کتب مرجع سراغ کتب آزمونی نرویم. نکته مهم دیگر، حاشیه نویسی مطالب مهم کتب مرجع در قوانین است که مطالعه و تفسیر قوانین را آسان میکند. و نکته آخر، مباحثه و مذاکره مباحث حقوقی با دوستان حقوقی است که باعث تثبیت مطالب و تسلط بر مطالب می شود. در پایان توصیه میشود تا یک سال قبل از آزمون‌هایی مثل قضاوت و وکالت، نیازی به استفاده از کتاب‌های تست نیست.
سلام.
میخاستم ببینم درامد وکالت و قضاوت چقدر است؟
سلام عالی و تاثیر گذار بود
فقط یک سوال برام پیش اومد
بنده فن بیانم خیلی خوب نیست (نه خیلی بد و نه خیلی خوب) ولی به شدت به قانون و حقوق و اینطور مسائل علاقه دارم و توانایی رو در خودم میبینم. برای اشنایی بیشتر با این رشته به نظرتون چه کتاب یا سایتی رو بخونم؟
سلام وقت بخیر
بسته های آموزشی تخصصی برای آموزش علم حقوق در استاد آنلاین موجود می باشد
همچنین برای تقویت فن بیان نیز می‌توانید کارگاه فن بیان و سخنوری در وکالت را تهیه فرمایید.