احتمالا در زمینه وکالت دو نام وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه به گوش شما خورده است و کنجکاو هستید که بدانید این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ شانس موفقیت کدام وکیل بالاتر است؟ فرایند آزمون وکالت و اخذ پروانه وکالت این دو وکیل با یکدیگر چه تفاوتی دارند و …
در این مقاله از سایت استاد آنلاین قصد داریم بررسی کنیم تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا چیست. با ما همراه باشید.
وکیل دادگستری بهتر است یا وکیل قوه قضاییه؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، تفاوتی بین این وکلا از لحاظ مهارت در وکالت و احتمال پیروز شدن پرونده وجود ندارد. هر سال دو نهاد در ایران برگزار کننده آزمون وکالت می‌باشند و به قبول شدگان آزمون، پروانه وکالت داده می‌شود. این دو نهاد که مجوز وکالت را در ایران صادر می‌کنند، عبارتند از:
- کانون وکلای دادگستری
- مرکز وکلا قوه قضاییه
از هر نهادی که یک وکیل موفق شود پروانه وکالت خود را اخذ نماید، وکیل پایه یک دادگستری میباشد و از نظر صلاحیت وکالت هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. با این حال، تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. این دو دسته از وکلا در بعضی از موارد با هم تفاوت‌هایی دارند که در زیر به این موارد اشاره شده است:
- مرجعی که پروانه وکالت را صادر می کند.
- مراحلی که برای دریافت پروانه وکالت باید طی شود.
اما از لحاظ وظایف تفاوتی بین وکیل دادگستری با وکیل قوه قضاییه وجود ندارد و مسئولیت‌های آنها مانند یکدیگر است.
تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا از نظر مرجع صادرکننده
در ایران دو نهاد آزمون وکالت را برگزار می‌کنند و برای افرادی که در این آزمون پذیرفته می‌شوند، پروانه وکالت صادر می‌نمایند. دو نهاد صادر کننده پروانه وکالت عبارتند از:
- کانون وکلای دادگستری
- مرکز وکلا قوه قضاییه
مرجعی که پروانه وکالت وکیل دادگستری را صادر می‌کند، کانون وکلای دادگستری ایران است. همچنین مرجعی که صادرکننده پروانه وکالت وکیل قوه قضاییه میباشد، مرکز وکلای قوه قضاییه است.
کانون وکلا دادگستری
در سال 1331 لایحه استقلال کانون وکلا در ۲۳ ماده به تصویب رسید که به سبب آن، کانون وکلا به طور مستقل تشکیل شد. این لایحه در سال 1333 در بیست و شش ماده مجددا به تصویب رسید. در سال ۱۴۰۰ آیین نامه شماره 9000/24975/100 تحت عنوان “آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری” به تصویب رسید.
کانون وکلای دادگستری یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های مردم نهاد است که در سال 1329 عضو کانون وکلای بین‌المللی IBA شده است. مهم‌ترین ارکان این کانون عبارتند از:
- هیات مدیره
- رئیس
- دادگاه انتظامی وکلا
- دادسرای انتظامی وکلا
اتحادیه کانون وکلای دادگستری ایران، از بیست و پنج کانون وکلا تشکیل شده است. به غیر از کانون وکلای مرکز که استان‌های تهران، سمنان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان را شامل می‌شود، هر کانون وکلا به یک استان اختصاص دارد. اتحادیه کانون وکلای دادگستری ایران، با نام اسکودا مشهور است. هر کدام از کانون‌های وکلا دارای وب سایت اختصاصی خود می‌باشند. آدرس سایت اسکودا scoda.org است.
مرکز وکلا قوه قضاییه
در سال 1381 با استناد به ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه، آیین نامه اجرایی ماده 187 به تصویب رسید و مرکز وکلا قوه قضاییه به طور مستقل تاسیس شد. این مرکز در ابتدا با نام “مرکز امور مشاوران حقوق، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه” تشکیل شد که پس از اصلاح آیین نامه ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه در سال 1397، تحت عنوان “مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده” تغییر نام داد.
مرکز وکلا قوه قضاییه، دارای 31 مرکز در استان‌های مختلف کشور میباشد، همچنین این مراکز دارای هیات مدیره وکلای قوه قضاییه می‌باشند. مرکز وکلا قوه قضاییه، دارای وب سایت اختصاصی به آدرس 23055.ir است.
وکیل دادگستری بهتر است یا وکیل قوه قضاییه؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، تفاوتی بین وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه از لحاظ مهارت در وکالت و احتمال پیروز شدن در پرونده وجود ندارد. به طوری که هر وکیل به شرط دارا بودن دانش کافی و داشتن تجربه میتواند، به یک اندازه در موفقیت موکل خود تاثیر گذار باشد.
تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا از نظر مراحل دریافت پروانه
در بخش قبل اشاره کردیم که دو نهاد کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلا قوه قضاییه آزمون وکالت را در کشور برگزار می‌کنند و پروانه وکالت را برای افرادی که در آزمون وکالت قبول می‌شوند، صادر می‌نمایند. افرادی که در یکی از آزمون‌های گفته شده قبول شوند، باید پس از سپری کردن مراحلی، در آزمون نهایی یعنی آزمون وکالت نیز نمره قبولی را کسب نمایند، تا موفق به دریافت پروانه وکالت پایه یک خود شوند و شغل وکالت خود را شروع نمایند. مراحل دریافت پروانه در کانون‌های وکلای دادگستری و مرکز وکلا قوه قضاییه با یکدیگر متفاوت میباشد.
مراحل دریافت پروانه در کانون وکلا دادگستری
شخصی که موفق به دریافت پروانه وکالت خود از یکی از کانون های وکلای دادگستری شود و به عنوان وکیل دادگستری شناخته شود، باید مراحلی را طی نماید تا پروانه وکالت کانون وکلا به این فرد داده شود. این مراحل در زیر آورده شده است:
اولین مرحله، ثبت نام در آزمون کانون وکلا دادگستری و شرکت کردن در آزمون کارآموزی وکالت است. این آزمون، هر سال به طور هماهنگ از طرف 25 کانون وکلا در سراسر ایران برگزار می‌شود و هر شخص مجاز است، تنها در یکی از این آزمون‌ها شرکت نماید.
افرادی که در آزمون کارآموزی وکالت کانون وکلا قبول شوند، بعد از قبولی باید دوره کارآموزی را سپری نمایند و تکالیفی را در دوره کارآموزی خود انجام دهند. تا قبل از تصویب “آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری” در سال 1400، دوره کارآموزی 18 ماه بود و تکالیف زیر را شامل می شد:
- شرکت در سخنرانی‌های کانون وکلا به صورت ماهانه
- حداقل ۴ بار در ماه شرکت در جلسات دادگاه و تهیه کردن گزارش از پرونده
- کار در دفتر یکی از وکلای دارای سابقه در دادگستری
- فعالیت داشتن در قسمت های مختلف کانون و انجام دادن امور معاضدت قضایی
با تصویب “آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری” وظایف کارآموزان دوره کارآموزی و دوره کارآموزی کانون وکلای دادگستری دچار تغییرات چشمگیری شده است که مهم‌ترین این تغییرات در زیر آورده شده است:
مدت زمان دوره کارآموزی به پانزده ماه کاهش یافته است که به سه مرحله زیر تقسیم می شود:
در مرحله اول فرد باید در جلسات مربوط به سخنرانی علمی و کارگاه‌‌های آموزشی شرکت نماید. مدت زمان این دوره 2 ماه و یا حداقل پنجاه ساعت میباشد.
در مرحله دوم کارآموز باید هر روز به غیر از روزهای تعطیل به صورت تمام وقت اداری در مراجع قضایی حضور یابد و از یک پرونده دارای وقت رسیدگی یا در حال رسیدگی گزارش تهیه نماید. مدت زمان این دوره 6 ماه است.
در مرحله سوم کارآموز باید نزد وکیل سرپرست و جلسات سخنرانی حداقل 50 ساعت حضور یابد.
کارآموزانی که موفق شوند تمام وظایف کارآموزی خود را به صورت کامل انجام دهند و این دوره را با موفقیت سپری نمایند، بعد از اتمام دوره کارآموزی در آزمون اختبار که در دو مرحله کتبی و مصاحبه برگزار می‌شود، شرکت نموده و با کسب نمودن حداقل نمره، پروانه وکالت پایه یکی دادگستری دریافت می‌کنند.
مراحل دریافت پروانه در مرکز وکلا قوه قضاییه
فردی که می‌خواهد پروانه وکالت خود را از مرکز وکلا قوه قضائیه دریافت نماید، باید یک سری مراحل را طی کند تا بتواند پروانه وکالت مرکز وکلا قوه قضاییه را دریافت نماید. این مراحل عبارتند از:
ابتدا فرد برای دریافت پروانه در مرکز وکلا قوه قضائیه، باید در آزمون مرکز وکلا قوه قضاییه ثبت نام و در آزمون شرکت کند. این آزمون، سالی یک بار برگزار می‌شود و شامل دو آزمون تستی و مصاحبه است.
افرادی که در آزمون وکالت قوه قضاییه قبول شوند، می‌توانند در دوره کارآموزی شرکت نمایند. مدت زمان دوره کارآموزی 18 ماه است. کارآموزان مرکز وکلا قوه قضاییه باید تکالیف زیر را در دوره کارآموزی انجام دهند:
- گذراندن دوره کارآموزی با نظارت وکیل سرپرست
- تهیه گزارش از 20 پرونده قضایی
- شرکت کردن در دوره‌های آموزشی در مدت زمان 2 ماه
- شرکت در 4 جلسه دادگاه در هر ماه به مدت 18 ماه
- انجام دادن کارهای تحقیقی در مورد موضوعات حقوقی
- حضور در جلسات سخنرانی که توسط مرکز یا هیات مدیره‌های استانی برگزار می شود.
کارآموزانی که بتوانند، تمام وظایف کارآموزی خود را انجام دهند، بعد از اتمام دوره کارآموزی می‌توانند در آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه (غیر علمی و بیشتر روانشناسی و اعتقادی) شرکت نموده و با کسب نمودن حداقل نمره، پروانه وکالت پایه یک مرکز وکلا قوه قضاییه را دریافت نمایند.
نتیجه گیری
ما در این مقاله به بررسی تفاوت مرکز وکلای قوه قضاییه و کانون وکلا پرداختیم؛ بنابر توضیحات ذکر شده عاملی که در انتخاب یک وکیل خوب موثر است، مرجع صادرکننده پروانه وکالت نمی‌باشد. انتخاب یک وکیل برای پرونده باید بر اساس دانش و تجربه وی صورت بگیرد. داشتن تحصیلات مرتبط با پرونده و تجربه کافی در این زمینه از جمله عواملی است که صلاحیت وکیل و درصد موفقیت پرونده را تعیین می‌کند.
چنانچه در خصوص این دو نهاد صادرکننده پروانه وکالت سوال یا نظری دارید، در قسمت کامنت با ما در میان بگذارید.
سلام
معمولاً وکلایی که عضو کانون وکلا هستند طوری به موکل القاء می کنند که از سطح سواد و رتبه بالاتر و حتی برتری نسبت به وکلای عضو مرکز وکلای قوه قضائیه برخوردار هستند؟
آیا این موضوع صحت داره؟
از طرفی گفته میشه تفاوتی بین این دو نیست فقط وکلای عضو کانون وکلا به جهت استقلال کانون هر پرونده ای را میتونن قبول کنند اما وکلای مرکز وکلای قوه قضائیه بخاطر وابستگی به قوه قضائیه در پذیرفتن برخی پرونده ها با محدودیت هایی مواجه هستند به عنوان مثال در پذیرفتن پرونده های سیاسی محدودیت هایی دارند.
آیا این فرضیه صحت داره؟
سلام
در مورد تفاوت وکلای کانون و مرکز باید بگم که از نظر سطح علمی تفاوت خاصی وجود نداره. هر دو گروه باید توی آزمون سخت قبول بشن و دوره کارآموزی بگذرونن. پس نمی‌شه گفت کانونی‌ها همیشه سطح بالاتری دارن. این موضوع بیشتر به تلاش، تجربه و تخصص خود وکیل بستگی داره. اینکه بعضی از وکلای کانون خودشون رو برتر نشون میدن، بیشتر جنبه رقابتی و تبلیغیه تا واقعیت قطعی.
از نظر جایگاه نهادی اما تفاوت‌هایی هست:
کانون وکلا نهادی مستقل محسوب میشه، استقلال مالی و اداری داره و محدودیتی در پذیرش پرونده‌ها نداره.
مرکز وکلای قوه قضائیه تازه‌تره و زیر نظر قوه قضائیه فعالیت میکنه. همین باعث میشه در بعضی پرونده‌های خاص (مثل سیاسی یا امنیتی) حساسیت بیشتری باشه. البته این محدودیت‌ها به شکل رسمی در قانون نیومده و بیشتر غیررسمیه.
خلاصه‌اش اینکه: انتخاب وکیل خوب بیشتر به تجربه، تخصص و وجدان کاری خود فرد برمی‌گرده تا صرفاً به اینکه پروانه رو از کجا گرفته باشه.
سلام بعد از قبولی در ازمون وکالت ، ایا مراحلی هست که موجب تاییدیه یا دریافت نکردن مجوز نشود؟
سلام 👋
بله، قبولی در آزمون وکالت فقط اولین قدمه و برای دریافت پروانه چند مرحله‌ی دیگه هم هست که ممکنه مانع صدور مجوز بشه:
استعلام و تحقیقات محلی
کانون یا مرکز وکلا وضعیت عمومی، سابقه کیفری و بعضی مسائل اخلاقی و اجتماعی فرد رو بررسی میکنه.
سوءپیشینه کیفری
داشتن محکومیت کیفری مهم می‌تونه مانع صدور پروانه بشه.
سلامت جسمی و روانی
در بعضی موارد گواهی سلامت هم لازمه.
شرایط قانونی و التزام به قانون اساسی
شامل پایبندی به قانون اساسی، نظام جمهوری اسلامی و شرایط مدرک تحصیلی و سنی.
دوره کارآموزی و اختبار نهایی
باید دوره کارآموزی رو بگذرونی و آزمون پایانی (اختبار) رو قبول بشی.
✅ پس حتی بعد از قبولی در آزمون، چند مرحله فیلتر دیگه هم هست که در نهایت تعیین میکنه پروانه صادر میشه یا نه.
سلام من در ازمون مرکز ۱۴۰۲ قبول شدم ۲سال پیش فارع التحصیل شدم اما هنوز مدرکم رو نگرفتم با یه نامه فارعالتحصیلی از دانشگاه میتونم در سامانه جدب مدارکم رو بار گذاری کنم به مشکل نمیخورم؟
سلام وقت بخیر
سامانه جذب معمولا تاییدیه مدرک تحصیلی را لازم دارد، اگر اصل مدرک را ندارید باید تاییدیه آن را از سایت بگیرید و بارگذاری کنید.
سلام
اینکه کانون وکلا تحقیقات محلی نداره،
یعنی بعد از قبولی در آزمون
و دادن مدرک تحصیلی و کارت پایان خدمت و عدم سو پیشینه و…
حکم کار آموزی صادر میشه؟
یا که خود کانون حتی با وجود همه اینا، باز تحقیقات میکنه؟
سلام وقت بخیر
کانون وکلا استعلاماتی راجع به داوطلب از بعضی مراجع مانند وزارت اطلاعات انجام می‌دهد.
عرض سلام و احترام
آیا در تحقیقات محلی مرکز وکلای
از خط هایی که به مالکیت دیگری در آمده باشد یا مسدود شده است، استعلام گرفته می شود؟
سلام وقت بخیر
خیر از هیچ خطی چه به نام خودتان یا دیگری استعلام انجام نمی‌شود.
سلام
به نظرتون مرکز وکلا که تو شهرستان خودمون باشیم بهتره یا کانون وکلا توی شهرستانهای اطراف؟ میشه بعد از کانون با یه هزینه ای اومد شهرستان محل سکونت خودمون؟
سلام وقت بخیر
موضوع مقداری به علایق شخصی و شرایط هر فرد بستگی دارد.به نظر می‌رسد بین مرکز وکلا و کانون وکلا فرقی نیست و لذا شهر هر فرد برای وی بهتر است. جابجایی‌های بعدی مشکلات خاص خود را خواهد داشت و توصیه نمی‌شود.
سلام آیا می‌توان با پروانه مرکز وکلا در زمینه های بین المللی وکالت کرد؟
سلام وقت بخیر
بین پروانه کانون و مرکز تفاوتی وجود ندارد و با هر دو می‌توان در تمام زمینه‌های حقوقی داخلی و بین‌المللی در ایران وکالت کرد اما هیچکدام در خارج از ایران، اعتباری ندارند.
سلام
مگه کانون وکلا عضو کانون وکلای بین المللی نیست ؟ پس چطور پروانه هر دو برابره ؟
سلام وقت بخیر
دوست عزیز موضوع بحث مقاله در مورد وکالت در ایران است، منظور از برابر بودن ارزش و اعتبار دو پروانه، برای وکالت در ایران هستش؛ با پروانه وکالت کانون وکلا نیز در خارج از ایران و محاکم بین‌المللی نمی‌توانید وکالت نمایید.
سلام .
شرایط قبولی در کدام یک راحت تر میباشد.
باتشکر
سلام وقت بخیر
تفاوت زیادی ندارند.
سلام وقت بخیر آیا وکیلی که پروانه وکالت از قوه قضاییه گرفته میتواند مجددا در ازمون کانون شرکت کند تا پروانه وکالت کانون را دریافت کند وزیر نظرکانون وکالت کند؟
سوال بعدی اینکه برای ثبتنام ازمون ایا معافیت موقت کافی است یا باید حتما معافیت دائم داشته باشیم؟
سلام وقت بخیر
وکیل یا کارآموز مرکز وکلای قوه قضاییه میتواند مجددا در آزمون کانون شرکت کند و در آنجا پروانه بگیرد. در این صورت پروانه سابق را مسترد خواهد کرد.
برای شرکت در آزمون نداشتن کارت پایان خدمت یا معافیت مشکل ساز نیست اما در صورت قبولی، برای صدور پروانه کارآموزی، داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم ضروری است و معافیت موقت کفایت نمی‌کند.
سلام وقت بخیر
برای آزمون کانون وکلا حتما باید کارت پاین خدمت داشته باشیم؟
یا اگر معافیت سربازی یا در حال خدمت سربازی باشیم میتونیم در ازمون شرکت کنیم ؟؟
سلام وقت بخیر
در هنگام گرفتن پروانه کارآموزی وکالت، داشتن کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم ضروری است.
هر چند در هنگام ثبت نام، هم سیستم ثبت نام بارگذاری مدرک نظام وظیفه را لازم می‌داند، اما امکان ثبت نام وجود دارد و ارائه آن فقط هنگام گرفتن پروانه لازم است.
تفاوتی بین پایان خدمت یا معافیت وجود ندارد.